Hacksaw Ridge ( 2016 )

نبرد اوکیناوا در سال 1945 و در آخرین های ماه های جنگ جهانی دوم رخ داد، نبردی که از آن به عنوان یکی از پر تلفات ترین وقایع تاریخ بشر نیز نام برده می شود. در این نبرد سهمگین بیش از 150 هزار نفر جان باختند و علی رغم مقاومت سرسختانه ژاپن، به دلیل آنکه از یک سو آمریکا به ژاپن حمله ای اتمی انجام داده و از طرف دیگر شوروی سابق آنان را به اعلان جنگ تهدید کرده بود، در نهایت این جنگ با تسلیم شدن ژاپن پایان یافت.

« ستیغ اره ای » اما نه تماماً درباره این نبرد بلکه درباره پزشکی است که در این جنگ به دلیل اعتقادات مذهبی و انسانی اش حاضر به حمل سلاح نشد.داس با اینکه در جریان جنگ بارها دچار جراحت شدید شد اما هرگز حاضر به استفاده از سلاح نشد و با پایان یافتن جنگ نیز مدال و تقدیرنامه های فراوانی دریافت نمود و سخنرانی های فراوانی در مجامع بین المللی از خود به جای گذاشت. وی در سال 2006 درگذشت. داستان فیلم از این قرار است :

دزموند داس ( اندرو گارفیلد ) پزشک جوانی است که در دوران نبرد خونین میان ایالات متحده و ژاپن در جزیره اوکیناوا به خدمت ارتش در می آید اما به هیچ عنوان حاضر به حمل سلاح نمی شود. داس اعتقاد دارد که او برای کمک به همنوعانش ساخته شده و قرار نیست کسی باشد که جان آنها را می گیرد. وی با پافشاری بر اعتقاداتش، بدون سلاح به محل جنگ بی رحمانه ای که هر لحظه بر کشته های آن افزوده می شود می رود و ...

در تاریخ سینما آثار ضد جنگ متعددی بوده اند که درونمایه آنها به تصویر کشیدن ویژگی های انسانی افراد شرکت کننده در جنگ بوده است. « ستیغ اره ای » نیز از این قضیه مستثنی نیست و داستان قهرمانی را به تصویر می کشد که هرگز حاضر به زیر پا گذاشتن وجه انسانی خود نشد و بدون شلیک گلوله ای در زیر آتش توپخانه، جان انسانهای فراوانی را نجات داد. با اینحال تفاوت این فیلم با دیگر آثار جنگی سالهای گذشته در این است که مل گیبسون آن را به سبک و سیاق خود کارگردانی کرده است.

گیبسون همواره در آثاری که کارگردانی کرده شخصیتی با ویژگی های برجسته انسانی را به عنوان قهرمان داستان معرفی کرده و او را در جهنمی ترین وضعیت ممکن رها می کند تا مسیری را برای به توفیق رسیدنش ترسیم نماید. در این مورد شاید بتوان بهترین مثال را اثر جنجالی این کارگردان یعنی « مصائب مسیح » برشمرد که خشونت افسار گسیخته ای در آن وجود داشت اما پیام اصلی فیلم به مهرورزی و انسانیت منجر می شد.

در « ستیغ اره ای » نیز گیبسون فضای جنگ را بی رحمانه و با خشونتی کمتر دیده شده به تصویر کشیده است. جنگی که گیبسون آن را متصور شده فاقد وجه انسانی می باشد و هر ابزاری که بتواند انسانی را از میان بردارد در آن به کار گرفته شده تا تماشاگر لحظات زجر آور فراوانی را از سلاخی شدن سربازان مشاهده نماید. البته چنین رویکردی در کارگردانی گیبسون مسئله تازه ای نیست اما اینبار خشونت مورد علاقه گیبسون نسبت به آثار دیگرش کارکردی واقعی به خود دیده است چراکه نبرد واقعی اوکیناوا چه بسا خشونتی عمیق تر را شامل می شده که در کتب تاریخی به آن اشاره شده است.

« ستیغ اره ای » در پرداخت قهرمان داستانش نیز وجه انسانی او را مورد توجه قرار داده و از مقدس جلوه دادن داس خودداری کرده است. داس پزشکی متصور شده که به جهت اعتقاداتش حاضر به استفاده از سلاح نیست اما در بخش هایی از فیلم به خوبی نشان داده می شود که او نیز وسوسه حمل سلاح را در خود می بیند و دائم در یک چالش برای راسخ ماندن بر اعتقاداتش یا پیروی از رزم مسلحانه برای کشورش است. گیبسون با عریان نشان دادن حقیقت جنگ به تماشاگرش او را در جایگاهی قرار می دهد که بتواند این احساس را تجربه نماید که تصمیم داس در چه برهه ای از تاریخ و در چه شرایطی اتخاذ شد تا اهمیت آن دوچندان شود.

جالب آنکه گیبسون با هوشمندی وضعیت قهرمان داستان و سربازانی که در کنار او رزم پیشه کرده اند را به موازات هم روایت می کند و در نهایت به نقطه ای می رسد که این سوال مهم را مطرح می نماید که آیا رزم بدون سلاح داس ارزشی هم تراز با قهرمانان جنگ دارد که با سلاح به ایثار و از خودگذشتی مبادرت ورزیده اند؟

در میان بازیگران فیلم بهترین دستاورد برای اندرو گارفیلد رقم خورده که حالا دیگر می تواند خود را به عنوان یک بازیگر مستعد مطرح نماید. گارفیلد که در سالهای اخیر با حضور در سری فیلمهای « مرد عنکبوتی » رفته رفته در حال تبدیل شدن به یک چهره تجاری برای طرفداران نوجوان سینما به شمار می رفت، با بازی خوب خود در نقش دزموند داس توانسته از زیر سایه اَبَرقهرمانی سابقش خارج شود. دیگر بازیگران مکمل فیلم نیز در ایفای نقش های خود موفق بوده اند. نکته جالب درباره فیلم اینکه پسر ششم مل گیبسون یعنی میلو گیبسون نیز بازیگر نقش فورد در این فیلم بوده است.

« ستیغ اره ای » اثری در نکوهش جنگ است که بر پایه خشونتی قابل توجه ساخته شده که همانند بسیاری از آثار گیبسون در نهایت به یک رستگاری در ستایش انسانیت می رسد. فیلم جدید گیبسون صحنه های تاثیرگذار و پیامهای ضد جنگ فراوانی را هم در خود جای داده و قهرمانی را هم معرفی کرده که در وضعیت کنونی که خشونت در هر نقطه ای از جهان سایه افکنده، می تواند یک الگوی مناسب برای جهانیان باشد؛ نباید این نکته را فراموش کرد که دزموند داس شخصیتی واقعی بوده و نه زاییده ذهن تخیل نویسنده!

منبع:مووی مگ

دزموند تی.داس (اندرو گارفیلد) در لینچبرگِ ویرجینیا در خانواده ای کارگر و مسیجی بزرگ شده است. پدر او تام داس (هوگو ویوینگ) یک سرباز جنگ جهانی اول بوده است که با نبردها و آسیب های مختلفی که در طی آنها دیده، تجربیات زیادی کسب کرده است. به عنوان یک مرد جوان دزموند در تلاش است تا با یک پرستار به نام دوروتی شات (ترزا پالمر) ارتباط برقرار کند، اما او مجبور است برای خدمت به کشور خود همراه با ارتش آمریکا وارد جنگ جهانی دوم شود. اگرچه دزموند برای خدمت به عنوان یک پزشک وارد جنگ شده است، اما او تمایل زیادی برای استفاده از اسلحه ندارد و این کار دزموند باعث بوجود آمدن اختلاف بین او و هم رزمانش می شود.

با وجود تلاش های مافوق دزموند، گروهبان هاول (وینس وان) و کاپیتان گلوور (سم وورتینگتون) برای همراه کردن او با برنامه های خودشان، دزموند از اعتقادات شخصی خود کوتاه نمی آید و مسئولان اردوگاه به او اجازه می دهند تا به بخش جنگ بدون سلاح ملحق شود. دزموند و گردان خود به جزیره ی اوکیناوا فرستاده می شوند، جایی که آنها انجام ماموریت غیر ممکنی در عملیاتی به نام Hacksaw Ridge (ستیغ اره ای) را برعهده دارند.

بعد از یک دهه دوری از کارگردانی، برنده ی دو جایزه ی اسکار مل گیبسون دوباره به پشت دوربین برگشت و بازهم خود را به عنوان یک فیلم ساز ماهر در فیلم ستیغ اره ای (بر اساس داستان واقعی) ثابت کرد. از آنجایی که گیبسون قبلا در فیلم های Apocalypto و The Passion of the Christ به عنوان کارگردان حضور داشته است، سعی کرده تا قبل از اینکه ماجراهای دیگر فیلم در نیمه ی دوم آن شروع شود، زمینه ی مذهبی تاثیر گذاری در نیمه ی اول فیلم ایجاد کند که هر دو به یک اندازه تاثیر گذار هستند. البته زمینه دراماتیکی که در نیمه ی اول فیلم وجود دارد نسبت به خشونت هایی که بخش دوم آن را فراگرفته است از داستان روایتی کمتری در فیلم جنگی مل گیبسون برخوردار است.

گیبسون با همکاری فیلم نامه نویسانی چون اندرو نایت (فیلم نامه نویس The Water Diviner) و رابرت شنکان (All the Way) یک داستان واقعی و تاثیر گذار از دزموند تی.داس با زمینه های موثر مذهبی را شکل داده اند. در طرف دیگر فیلم شاهد نبرد ارتش آمریکا در طی جنگ جهانی هستیم که سایه سنگینی بر بخش اول فیلم می اندازد. عملکرد خوب بازیگران و کارگردانی مل گیبسون باعث شده است تا موضوعات کلیشه ای مثل رابطه ی عاشقانه بین دزموند و دوروتی در اوایل فیلم و صحنه های نبرد و اردوگاه در ادامه ی فیلم تاثیر منفی زیادی در ستیغ اره ای نداشته باشد.

در فیلم سعی شده است تا از طراحی و اجرای میدان های جنگ و خشونت های جنگی به بهترین نحو استفاده شود تا تاثیر گذاری مثبتی روی مخاطبان داشته باشد. اتفاقی که بعد از فیلم نجات سرباز رایان در اکثر فیلم هایی با محتوای جنگ جهانی تولید می شوند، رخ می دهد. گیبسون و فیلم بردار ستیغ اره ای، سایمون داگن (فیلم بردار The Great Gatsby و Warcraft) سعی کرده اند تا صحنه های اکشن فیلم را با دقت و ظرافت زیادی فیلم برداری کنند و با ویرایش و آماده سازی صحنه های مختلف عملکرد برجسته ای نسبت به بعضی از تولیدات دیگر هالیوود داشته اند. صحنه هایی مثل زمین های خشک و پر از جسد و تونل های زیرزمینی که هر لحطه ممکن است دشمن در آن پنهان شده باشد، از موارد قابل توجه فیلم هستند و اگر کسی احساس می کند که گیبسون در این صحنه ها اشتباه کرده است، مشکل بخاطر بازسازی نادرست فیلم از چهره ی جنگ می باشد.

فیلم ستیغ اره ای به خوبی رابطه ی بین دزموند و مافوقانش، هوگو ویوینگ، وینس وان و سم وورتینگون را نشاند داده است و هر کدام از این بازیگران در نقش خود به عنوان بازیگر مکمل اجرای خوبی داشته اند. اعضای مختلف گردان دزموند نیز شخصیت های متنوعی داشته اند که از جمله ی آنها می توان به لوک بریسی در نقش اسمیتی اشاره کرد. یکی دیگر از بازیگران مکمل فیلم ترزا پالمر می باشد، او نیز در نقش خود (دوروتی شات) به عنوان شخصیت مورد علاقه ی دزموند، جذاب و رضایت بخش ظاهر شده است.

دزموند بدون شک بهترین بازیگر فیلم است. اندرو گارفیلد با استفاده از هوش، عشق و جذابیت خود باعث شد تا این کاراکتر بسیار عالی، لذت بخش و البته رضایت بخش به نظر برسد. اغلب طرفداران اندرو گارفیلد او را بخاطر بازی نقش پیتر پارکر در دو فیلم مرد عنکبوتی شگفت انگیز به یاد می آورند، اما او در فیلم ستیغ اره ای در یک نقش بسیار متفاوت ظاهر شد و نشان داد که می تواند به درستی از پس اینگونه تغییرات ساختاری برآید (او در فیلم Silence مارتین اسکورسی نیز بازی نقش متفاوتی را بر عهده داشته است).
فیلم Hacksaw Ridge (ستیغ اره ای) به عنوان یک فیلم مطرح در مورد رخداد های جنگ جهانی ساخته شد، اما خشونت های این فیلم بسیار زیاد است که اگر گیبسون آنها را کنترل نمی کرد، بدون شک این فیلم با یک شکست بزرگ روبرو می شد. مطمئنا کسانی که از قبل نیز به فیلم سازی مل گیبسون و موضوعات مذهبی و جنگ جهانی دوم علاقه نداشتند، تمایلی به فیلم ستیغ اره ای نیز نخواهند داشت، اما کسانی که یک دهه منتظر فیلم بعدی مل گیبسون بوده اند از این فیلم استقبال خواهند کرد.