Dunkirk ( 2017 )

قد فیلم دانکرک (این مطلب اسپویل ندارد با خیال راحت بخوانید.) بعد از یک کارنامه پر از فانتزی‌هایی که ذهن را به بازی می‌گیرند، نویسنده-کارگردان کریستوفر نولان حالا یک حماسه‌ی تاریخی را طوری هنرمندانه ساخته که تقریبا باورش غیر ممکن است. دانکرک، حمله‌ی ناگهانی نولان به واقعیت است، یک داستان واقعی از نجات متفقین برخلاف تمام پیشبینی‌ها در سال ۱۹۴۰، حادثه‌ای که تقریبا ساقه‌ی موج جهانی دوم بود (جنگ در سال ۱۹۳۹ آغاز شد). این فیلم به طرز هوشمندانه‌ای توسط دورنما و خط زمانی ۳ضلعی بارور شده است (۳داستان همزمان روایت می‌شوند). دانکرک مستحق قرار گرفتن در میان بهترین فیلم های جنگی تاریخ، و بهترین فیلم های امسال است. در کمتر از ۱۰۰ دقیقه، این کوتاهترین فیلم نولان و یک تریلر میخکوب‌کننده است. داستان‌های او ابتدا با تسخیر خشکی، دریا و هوا در قاب‌های زمانی از ۱ساعت تا یک هفته شروع می‌شوند، سپس در یک پایان مهیج به هم متصل می‌شوند، یک اورلپِ زمانی بدون نقص که قدرت نولان را نشان می‌دهد. دانکرک با فیلم‌های جنگی قبلی اشتراکات اندکی دارد، بجز قهرمانی و ازخودگذشتگی -که توسط رفتار سربازها منتقل می‌شود، خلبان‌ها و غیر نظامی‌ها، نه اینکه چقدر گرافیکی می‌میرند(با تو هستم، نجات سرباز رایان)- فیلم‌نامه نولان اکثر موارد مرسوم فیلم‌های جنگی را جاخالی می‌دهد؛ هیچ دختری در خانه منتظر و در حالِ دق کردن نیست، خبری از نمایشگاه‌های سنگرهای موقت یک یا دو نفره نیست. زمان برای هیچ کاری به جز “بقا” وجود ندارد. از صحنه افتتاحیه که در آن اعلامیه‌های نازی مانند برف از آسمان می‌بارند، دانکرک اهداف نفسگیر خود را اعلام می‌کند. دوربینِ هویت ون‌هویتما (فیلمبردارِ فیلم) یک گروه از سربازان بریتانیایی که ترسان در میان اعلامیه‌ها و خیابان‌های دانکرک مشغول فرار هستند را تعقیب می‌کند. دانکرک مکانی است در شمال فرانسه جایی که ۴۰۰هزار نفر از سربازان متفقین توسط نیروهای آلمان محاصره شدند. شلیک‌های گلوله همه‌ی فراری ها را به زمین می‌اندازد به جز تامی [فیون ویتهد] که تماشاگران او را تا “مول” [یک اسکله‌ی بندریِ طولانی که آنجا دسته‌های سربازانِ عقب‌نشینی کرده، شانه به شانه منتظر قایق‌های کوچک می‌مانند که آن‌ها را به صحنه‌ی نبرد ببرند] همراهی می‌کنند. *از اینجا نویسنده در سه پاراگراف سه داستانِ موازی را توضیح می‌دهد که در متن نمی‌آورم تا اسپویل نشود، در صورت نیاز، بعد از آمدن نسخه‌ی بلوری این قسمت را ترجمه می‌کنم* توسط این سه راسِ داستانی، نولان یک رژه‌ی فوق‌العاده از این قطعات پرتنش را می‌سازد. سربازان بیش از یک بار در مکان اصطلاحا امن گیر افتاده‌اند، و حتی تماشای تلاش دو سرباز که می‌کوشند از یک مردِ مرده به عنوان راه فرار استفاده کنند تپش نبض را تسریع می‌بخشد. دانکرک کاملا درونی است (به بررسی درونِ افراد می‌پردازد) و تمرکز اندکی بر روی شخصیت پردازی می‌گذارد؛ بهرحال هم ما در یک ساعت، یک روز، یا یک هفته (از زندگیِ افراد) در بین تقریبا نیم میلیون غریبه چیز زیادی نمی‌توانیم بفهمیم. ولی می‌توانیم بفهمیم که آن‌ها از چه چیزی ساخته شده‌اند. دانکرک یک فیلم‌ از نوع سرگیجه‌آور است، ک نولان فن‌ها به آن عادت کرده‌اند. فیلمبرداریِ ون هویتما با دوربین‌های آی-مکس، مفهومِ نزدیک شدن تله‌ی مرگ را حتی در یک ساحل عظیم به خوبی القا می‌کند. هانس زیمر بار دیگر ثابت می‌کند که یک آهنگسازِ دراماتیکِ برجسته است، او صدای ویولن‌ها را به صدای هواپیمای درحال چرخش تبدیل کرد. بازی‌ها قابل قبول و متناسب با دیدِ نولان بودند، از جمله اجرای مختصر خواننده‌ی پاپ هری استایلز. با همه‌ی اینها، دانکرک من را به طرز غیرمنتظره‌ای هیجان زده کرد، نه به عنوان یک خوره‌ی فیلم‌های جنگی یا سینه‌چاکِ نولان بلکه به طور کلی. ولی دلاوری‌های جاودان و اجرایی مطابق با آخرین پیشرفت‌های تکنولوژی باعث می‌شود فکر کنم که آن‌ها (فیلم‌های جنگی) را دیگر مثل دانکرک نخواهند ساخت. درواقع، هیچ‌وقت نساخته‌اند.